ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΥΠΟ ΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΟΥ JEAN-JACQUES LEMÊTRE
Ανοιχτό σε ηθοποιούς, χορευτές, περφόρμερς, τραγουδιστές και μουσικούς.
Το σεμινάριο απευθύνεται σε όποιον θέλει ν’ ανακαλύψει και να δοκιμάσει τις ηχητικές δυνατότητες του σώματός του. Θα προταθούν συλλογικές και ατομικές ασκήσεις που θα οδηγήσουν σε μια μουσική διεργασία η οποία βασίζεται στη δημιουργική εμπειρία του Jean-Jacques Lemêtre στο Théâtre du Soleil. Η πρακτική αυτή δίνει τη δυνατότητα να διερευνηθεί εξειδικευμένα η γλώσσα του κάθε ατόμου, όχι μόνο μέσω της φωνής αλλά και μέσω ολόκληρου του σώματος. Συνδέοντας τα ερωτήματα που προκύπτουν εμπειρικά κατά τη διάρκεια της δουλειάς πάνω στο σανίδι με τα μεγάλα ερωτήματα που αφορούν στην κατάσταση του κόσμου και την εξέλιξή της, ο Jean-Jacques Lemêtre μας παρακινεί να πάμε πέρα από την τεχνική, αναδεικνύει στην πράξη την αναλογία ανάμεσα στα προβλήματα της αποσύνδεσης και τη δυσαρμονία του ανθρώπου. Βάζει τον καλλιτέχνη ν’ αναρωτηθεί πάνω στη σχέση του με το περιβάλλον, έτσι ώστε να συλλάβει και να εμβαθύνει τη σχέση μεταξύ ρυθμού και θεατρικής μουσικής.
Η προσέγγιση απαιτεί μια νέα εκμάθηση του ρυθμού του σώματος και της μετρικής της γλώσσας.
Οι μαθητές του σεμιναρίου θα αξιοποιήσουν τις ρυθμικές, μελωδικές και αρμονικές δυνατότητες του σώματος, χρησιμοποιώντας το βηματισμό, τις μετατοπίσεις, την κίνηση, τους τονισμούς, την ανάσα, την ταχύτητα του λόγου, τα ηχοχρώματα κλπ. Όσοι είναι μουσικοί μπορούν να φέρουν μαζί τους κάποιο μουσικό όργανο.
Σχεδιασμένο για όλους τους performers, ηθοποιούς, χορευτές, τραγουδιστές και μουσικούς, το σεμινάριο τους βοηθά ν’ αναπτύξουν δυναμική, ευελιξία και ένταση.
Jean-Jacques Lemêtre
Εμβληματική μορφή του Θεάτρου του Ήλιου, του οποίου υπέγραψε όλες τις μουσικές δημιουργίες για πάνω από τριάντα χρόνια, ο Jean-Jacques Lemêtre είναι μουσικός, συνθέτης, οργανοποιός, δημιουργός και συλλέκτης 2.800 μουσικών οργάνων (όλων των εποχών) που ξετρύπωσε από κάθε γωνιά του κόσμου, και τα οποία παίζει αφού πρώτα τα «επανασυναρμολογήσει» με τον δικό του τρόπο. Έχει ασχοληθεί με το τσίρκο, το καμπαρέ, τον κινηματογράφο, την τηλεόραση, το χορό. Όντας ο πρώτος που διηύθυνε στη Γαλλία τα έργα του Moondog, ο Jean-Jacques Lemêtre δημιούργησε στο Μόντρεαλ στις 5 Νοεμβρίου 2012 ένα αντισυμβατικό έργο με τίτλο Babel. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, ο καλλιτέχνης καταγράφει αδιάκοπα ομιλούσες φωνές ανδρών, γυναικών και παιδιών, από 1800 και πλέον γλώσσες και διαλέκτους, τις οποίες συγκέντρωσε από συζητήσεις που έκανε σε όλο τον πλανήτη με τη συνδρομή διερμηνέων. Από τα ηχητικά αυτά σύνολα συνέθεσε την όπερά του, αντικαθιστώντας τα όργανα της ορχήστρας με ομιλούσες φωνές. Η Βαβέλ είναι επίσης μια οπτική εμπειρία (με τη συνεργασία του κουκλοπαίκτη και εικαστικού Marcelle Hudon) και … γαστριμαργική, καθώς η παρουσίαση αυτού του μεγάλου συμφωνικού ποιήματος συνοδεύεται από γευσιγνωσίες ώστε να ξυπνούν και οι μυρωδιές και οι γεύσεις.
Με τον Jean-Jacques Lemêtre η μουσική σύνθεση βρίσκει την κεντρική της θέση στη δραματουργική επεξεργασία ενός θεάματος, υπενθυμίζοντας ότι στη βάση του θεάτρου υπάρχει η μουσική.
Σύμφωνα με αυτόν, στη μαθητεία των τεχνών, το θέατρο, ο χορός και η μουσική δεν πρέπει να διαχωρίζονται.
Μεταξύ μουσικού, σκηνοθέτη και performer (ηθοποιού ή χορευτή) πρέπει να δημιουργηθεί μια πραγματική συμβίωση. Σε αυτή τη σχέση συνέργειας δεν θα έπρεπε να γίνεται αντιληπτό ποιος καθοδηγεί και ποιος καθοδηγείται: ξεπερνώντας τη λογική της μουσικής επένδυσης ή της απλής υποστήριξης (ενός θεατρικού έργου), ο μουσικός (ή ο συνθέτης) του θεάτρου αποφεύγει το υποχρεωτικό τέμπο, δεν ακινητοποιείται στα στενά πλαίσια των μουσικών μέτρων, αλλά ακολουθεί, ωθεί και συμμετέχει στη δράση αναζητώντας τη μουσική του σώματος. Αυτή θα πρέπει να βρίσκεται διαρκώς εν κινήσει, εφόσον κάθε μέρα είναι διαφορετική για τον ηθοποιό (ή τον χορευτή). Και καθώς το σώμα τους είναι ένα μουσικό πληκτρολόγιο, θα πρέπει, γι’ αυτό το λόγο, να είναι το “ιπτάμενο χαλί” του, η θεμέλιός του, η μήτρα, που βρίσκεται σε διαρκή επιφυλακή ώστε να συλλάβει τον παραμικρό ήχο που θα παραγάγει το ανθρώπινο σώμα στη σκηνή, όταν ξεκινήσει να παίζει.
Παρασκευή 28, Σάββατο 29 και Κυριακή 30 Ιουνίου, 12:00-18:00.
Eλεύθερη συνεισφορά
Οι αιτήσεις συμμετοχής θα γίνουν ηλεκτρονικά με φόρμα που θα αναρτηθεί στο σάιτ του Εμπρός και θα ξεκινήσουν τη Δευτέρα 13/5 στις 12 το μεσημέρι.
Επειδή ο αριθμός των συμμετοχών είναι περιορισμένος (μέχρι 60 άτομα), θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας και η φόρμα θα απενεργοποιηθεί όταν συμπληρωθεί ο αριθμός αυτός.
Le corps musical
Stage dirigé par Jean-Jacques Lemêtre
Stage ouvert aux acteurs, danseurs, chanteurs et musiciens
Ce stage est ouvert à quiconque veut chercher, découvrir et expérimenter les possibilités sonores de son propre corps. Exercices collectifs et individuels seront proposés, conduisant à un processus d’élaboration musicale qui prend appui sur l’expérience créative de Jean-Jacques Lemêtre au Théâtre du Soleil. La pratique offrira l’opportunité d’explorer, dans sa spécificité, le langage de chaque personne, non seulement à travers la voix mais à travers tout le corps. Reliant les questions empiriques qui se posent au cours du travail sur le plateau aux grandes interrogations concernant l’état du monde et ses évolutions, Jean-Jacques Lemêtre incite à dépasser la technique, fait par exemple valoir l’analogie entre les problèmes de dissociation et la disharmonie de l’être humain, interroge l’artiste dans ses rapports à ce qui l’environne, pour concevoir et approfondir la relation entre le rythme et la musique de théâtre.
La démarche appelle à un nouvel apprentissage de la rythmique du corps et de la métrique du langage.
On va utiliser les potentialités rythmiques, mélodiques, harmoniques de son propre corps, en engageant sa marche, ses déplacements, son mouvement, ses ponctuations, son souffle, sa vitesse de parole, ses timbres, etc.
Les musiciens peuvent apporter un instrument de musique.
Conçu pour tous les performeurs en scène, acteurs, danseurs, les chanteurs ou musiciens, l’atelier exigera ainsi de développer dynamique, agilité et profondeur.
Jean-Jacques Lemêtre
Figure emblématique du Théâtre du Soleil, dont il a signé toutes les créations musicales depuis plus de trente ans, Jean-Jacques Lemêtre est musicien, compositeur, luthier, créateur et collecteur de 2800 instruments de toutes époques qu’il a dénichés dans tous les recoins du monde, et dont il joue après les avoir souvent « bricolés » à sa façon. Il a également œuvré pour le cirque, le cabaret, le cinéma, la télévision, la danse. Après avoir été le premier à diriger en France les œuvres de Moondog, Jean-Jacques Lemêtre crée le 5 novembre 2012 à Montréal une œuvre hors-normes intitulée Babel. Depuis le milieu des années 1990, l’artiste n’a cessé d’enregistrer des voix humaines parlées, parmi plus de 1800 langues et dialectes, collectées lors de conversations qu’il a initiées avec la complicité de traducteurs partout sur la planète, auprès d’hommes, femmes et enfants. A partir de ses assemblages sonores, il a composé son opéra, remplaçant par des voix parlées les instruments de l’orchestre. Babel est aussi une expérience visuelle, (avec la collaboration de la marionnettiste et artiste visuelle Marcelle Hudon), et… culinaire, puisque la réalisation de ce grand poème symphonique a été accompagné de dégustations pour qu’odeurs et saveurs soient également mises en éveil.
Avec Jean-Jacques Lemêtre, la composition musicale trouve toute sa place dans l’élaboration dramaturgique d’un spectacle. Il rappelle qu’aux origines du théâtre, il y a la musique. Pour lui, dans l’apprentissage des arts, le théâtre, la danse et la musique ne doivent plus être séparés. C’est une véritable symbiose entre musicien, metteur en scène et performeurs en scène (acteur ou danseur) qu’il faut parvenir à créer.
Dans cette relation complice, en direct, on ne devrait pouvoir déceler qui mène, qui est mené : dépassant l’illustration ou le soutien, le musicien (ou le compositeur) de théâtre évite les “tempi obligés”, ne se cale pas dans un carcan avec les barres de mesures, mais suit, impulse, participe à l’action en cherchant la musique des corps. Celle-ci doit rester toujours en mouvement puisque chaque jour ou soir est différent pour le comédien (ou le danseur). Et comme leur corps est un clavier musical, il lui faut être son « tapis volant », c’est-à-dire sa fondamentale, sa matrice, à l’affût du « son minimal » que le corps en scène produit quand il commence à jouer.
Vendredi 28, samedi 29 et dimanche 30 juin 12:00-18:00
Contribution libre
